– Поефикасни процедури за повлекување и отстранување на опасни производи онлајн
– Да се земат предвид ризиците за најранливите потрошувачи како што се децата
– Трошоците за несреќи што може да се спречат од небезбедни производи се проценуваат на 11,5 милијарди евра годишно
Договорените правила имаат за цел да обезбедат дека сите видови производи во ЕУ, без разлика дали се продаваат преку Интернет или во традиционални продавници, ги исполнуваат највисоките безбедносни барања.
На 28.11, преговарачите од Парламентот и Советот на ЕУ постигнале привремен политички договор за ажурирање на правилата на ЕУ за безбедноста на производите на непрехранбените производи за широка потрошувачка. Новата регулатива за општа безбедност на производите (GPSR) има за цел да одговори на предизвиците за безбедноста на производите при онлајн купувањето (во 2021 година, 73% од потрошувачите купувале производи преку Интернет).
Обврски на економските оператори и проценка на безбедноста
Според договорените правила, производот може да се продава само ако има економски оператор (како што е производителот, увозникот или дистрибутерот) основан во ЕУ, кој е одговорен за неговата безбедност. При оценувањето на безбедноста на производите, Парламентот вклучил мерки за да гарантира дека се земаат предвид ризиците за најранливите потрошувачи (како што се децата), родовите аспекти и ризиците од сајбер безбедноста.
Отстранување на опасни производи онлајн
ГПСР воведува обврски за онлајн пазарите, како оние според Законот за дигитални услуги, вклучително и назначување единствена точка за контакт за националните органи за надзор и потрошувачите. Националните власти за надзор ќе можат да им наредат на онлајн пазарите да го отстранат или оневозможат пристапот до понудите на опасни производи без непотребно одложување и во секој случај во рок од два работни дена. Управувачите на онлајн пазари ќе мора да вложат разумни напори за да проверуваат дали има опасни производи.
Отповикување, замена и рефундирање
Договорената легислатива ја подобрува процедурата за отповикување на производите, бидејќи стапките на враќање остануваат ниски, при што се проценува дека една третина од потрошувачите во ЕУ продолжуваат да ги користат отповиканите производи.
Во случај на безбедно отповикување или предупредување, од економските оператори и онлајн пазарите сега ќе се бара да ги информираат сите засегнати потрошувачи дека можат да ги идентификуваат и широко да ги шират информациите. Известувањата за отповикување треба да избегнуваат изрази кои можат да ја намалат перцепцијата на ризикот на потрошувачите (на пр. „доброволно“, „претпазливо“, „во ретки/специфични ситуации“).
Потрошувачите ќе бидат јасно информирани за нивното право на поправка, замена или соодветна рефундација (барем еднаква на иницијалната цена). Тие, исто така, ќе имаат право да поднесуваат жалби или да започнат колективни акции. Системот за брзо предупредување за опасни производи (портал „Safety Gate“) ќе се модернизира за да овозможи поефикасно откривање на небезбедните производи и ќе биде подостапен за лицата со посебни потреби.
Изјава
Известувачот Дита Чаранзова (Renew, CZ.) на оваа тема вели:
„Денешниот договор е голема победа за европските потрошувачи – им дава причина да се чувствуваат безбедно кога купуваат кој било производ во ЕУ. Производите генерално ќе бидат побезбедни, но уште поважно опасните производи ќе се отстрануваат побрзо, вклучително и од онлајн пазарите. И повеќе нема случајно да дознаете за отповикување на некој производ, туку ќе бидете информирани директно секогаш кога е можно и ќе ви бидат дадени опции за поправка, замена или враќање на парите. Ова се практични придобивки за нашите граѓани“.
Следни чекори
Парламентот (во март 2023 година) и Советот треба да го поддржат договорот, пред неговото објавување во Службениот весник на ЕУ и стапувањето во сила. ГПСР ќе се применува 18 месеци по неговото стапување во сила.
Позадина
Во јуни 2021 година, Комисијата го претстави својот предлог за ажурирање на Директивата за општата безбедност на производите од 2001 година за да се одговори на предизвиците поврзани со новите технологии и онлајн продажбата.
Новите правила се предвидува да им заштедат на потрошувачите на ЕУ околу 1 милијарда евра во првата година и приближно 5,5 милијарди во следната деценија. Со намалување на бројот на небезбедни производи на пазарот, новите мерки треба да ја намалат штетата предизвикана на потрошувачите во ЕУ поради несреќи кои можат да се спречат, поврзани со производи (денес се проценуваат на 11,5 милијарди евра годишно) и трошоците за здравствена заштита (проценети на 6,7 милијарди евра годишно).
